Komisja Europejska przedstawia „Wizję dla rolnictwa i żywności: Wspólne kształtowanie atrakcyjnego sektora rolnego i rolno spożywczego dla przyszłych pokoleń”
19 lutego br. Komisja Europejska opublikowała „Wizję dla rolnictwa i żywności Wspólne kształtowanie atrakcyjnego sektora rolnego i rolno-spożywczego dla przyszłych pokoleń”. Dokument ten określa ambicje dotyczące systemu rolnego UE dla najbliższej przyszłości i do roku 2040, biorąc pod uwagę wyzwania i uwarunkowania zewnętrzne. Komunikat pokazuje zamiary i propozycje KE, natomiast nie proponuje instrumentów i stanowi formalne otwarcie dyskusji nad przyszłością systemu żywnościowego UE i WPR. W naszej, bardzo wstępnej ocenie dokument dobrze identyfikuje podstawowe wyzwania, które stoją przed europejskim rolnictwem, czyli spadek opłacalności, nieuczciwą konkurencję z produktami rolnymi produkowanymi niezgodnie z procedurami UE w krajach trzecich, przeregulowanie, słabą pozycję przetargową rolnika. Cieszy wskazanie Komisji dotyczące elastyczności oraz dostosowania rozwiązań do warunków lokalnych i regionalnych. Warto wspomnieć, że o tych wyzwaniach Wielkopolska Izba Rolnicza pisze już od lat. Nasze analizy trafnie wskazują na spadek opłacalności produkcji rolniczej, przede wszystkim roślinnej, który następuje od 3 sezonów wegetacyjnych. Wskazujemy na presję globalnych koncernów i sieci detalicznych oraz słabość rolnika jako ogniwa łańcucha spożywczego. Piszemy o olbrzymim zagrożeniu ze strony tanich producentów żywności. Nasze analizy trafiają do rąk Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i są często wykorzystywane w negocjacjach z Unią Europejską. Jak głosi przysłowie „lepiej późno niż wcale”. W tym kontekście dotyczy to analizy sytuacji przedstawionej przez autorów „Wizji”. Na tym etapie jednak, poza identyfikacją problemów, wizja nie wskazuje jasno sposobów ich rozwiązania. Po drugie, nie ma mowy o wysokości planowanych w przyszłości budżetów, co będzie miało zasadnicze znaczenie dla ich skuteczności. Obecny budżet jest niższy od poprzednich perspektyw, co jest szczególnie widoczne w przypadku bardzo skromnych środków w filarze II - na inwestycje. Z pewnością wiele emocji wzbudzi kwestia zróżnicowania dopłat. Będą wygrani, ale i przegrani tego procesu. Dobrze, że ta wizja ujrzała światło dzienne. Jest nad czym dyskutować. Wielkopolska Izba Rolnicza z pewnością weźmie udział w tej dyskusji. Ostateczny kształt kolejnego budżetu będzie miał zasadnicze znaczenie dla przyszłości rodzinnych gospodarstw rolnych w Wielkopolsce.
Wykryto ognisko pryszczycy na Węgrzech!
Ognisko pryszczycy stwierdzone zostało w gospodarstwie utrzymującym 1418 sztuk bydła, zlokalizowanym w komitacie Györ-Moson-Sopron graniczącym z okresami Komărno w kraju Nitrzańskim i Dunajskă Streda kraju Trnavskim w Republice Słowacji. Objawy kliniczne u zwierząt stwierdzono w dniu 3 marca br. Wyniki badań laboratoryjnych potwierdziły w dniu 6 marca 2025 r. wystąpienie choroby. Badania określenia serotypu wirusa są w toku. 7 marca br. (dzień po stwierdzeniu pryszczycy na Węgrzech) w godzinach wieczornych Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisał rozporządzenie i zadecydował o zamknięciu terytorium Polski na przywóz wybranych towarów z Węgier oraz z części obszaru Słowacji. To zdecydowanie dobre posunięcie, jednakże dlaczego na podobny ruch nie zdecydowano się w przypadku, kiedy ognisko pryszczycy wykryto tuż przy granicy z Polską? Przypominamy, że Wielkopolska Izba Rolnicza jako pierwsza instytucja w kraju niezwłocznie po stwierdzeniu ogniska pryszczycy w Niemczech wystosowała pilny apel do Premiera o natychmiastowe podjęcie działań zmierzających do tymczasowego zamknięcia granic dla ruchu zwierząt hodowlanych i produktów odzwierzęcych, jak również wprowadzenia czasowego zakazu importu zwierząt oraz produktów odzwierzęcych Przypominamy, że to już drugie ognisko pryszczycy w tym roku – pierwsze stwierdzono w Niemczech w styczniu br. Pryszczyca i inne choroby będą w przyszłości stanowić coraz większe zagrożenie dla produkcji zwierzęcej. Zmiany klimatyczne powodują przesuwanie się obszarów bytowania wirusów, bakterii i innych nośników groźnych, nieznanych jeszcze u nas chorób zwierząt. W tym kontekście bardzom ważne są powtarzane od lat, przez Wielkopolską Izbę Rolniczą, postulaty wzmocnienia naszych służb weterynaryjnych.
Cła Trumpa uderzą w rolnictwo?
Prezydent USA – Donald Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze wprowadzające od 4 marca zwiększone cła importowe na towary z Chin – wzrost jest dwukrotny w porównaniu do ogłoszonych ceł w lutym – z 10% do 20%. Ponadto tego samego dnia zostały wprowadzone podwyższone cła w wysokości 25% na wszystkie towary importowane do Stanów Zjednoczonych z Kanady i Meksyku. Należy pamiętać, że te trzy kraje są głównymi partnerami handlowymi USA w sektorze produktów rolnych. Trump uważa, że cła przyniosą dodatkowe dochody dla USA, pobudzą krajową produkcję, a także wyrównają stosunki handlowe. Dodatkowo 3 marca br. Trump napisał w swoich mediach społecznościowych „Do Wielkich Rolników Stanów Zjednoczonych: Przygotujcie się na produkcję dużej ilości produktów rolnych do sprzedaży WEWNĄTRZ Stanów Zjednoczonych. Cła na produkty zewnętrzne wejdą w życie 2 kwietnia. Bawcie się dobrze!”. Nie są jeszcze znane dokładne szczegóły zapowiadanych ceł. Trump nie podał, które produkty mają być nimi objęte i czy planowane są od tego jakieś wyjątki. Polska według oficjalnych statystyk nie eksportuje wiele na rynek USA ale należy wziąć pod uwagę, że to co eksportują tam inne kraje zostanie na rynku unijnym i uderzy w ceny skupu płodów rolnych. Naszym zdaniem, szczególnie zagrożonym sektorem może okazać się mleczarstwo. Po drugie, wiele towarów z Polski, może trafiać na rynek amerykański na zasadzie reeksportu z innych krajów unijnych. Tak się bardzo często dzieje, że handlowcy z krajów UE, szczególnie Niemcy i Holendrzy, kupują polskie produkty i sprzedają dalej pod swoimi markami i ze swoimi marżami. To istotna słabość naszego eksportu, która musi być wyeliminowana, szczególnie w kontekście umów o wolnym handlu, które Komisja Europejska planuje zawierać z krajami Ameryki Południowej czy Ukrainą.
Start kampanii dopłat bezpośrednich 2025
15 marca br. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczyna przyjmowanie wniosków w ramach kolejnej kampanii dopłat bezpośrednich i obszarowych. Rolnicy podczas cyklu Wielkopolskich Forów Rolniczych wyrażali swoje niezadowolenie związane z kolejnymi (niekorzystnymi) zmianami w ubieganiu się o dopłaty bezpośrednie. Chodzi przede wszystkim o czas ich wprowadzania. Kampania dopłat bezpośrednich zaczyna się 15 marca, a większość ze zmian jest dopiero na etapie konsultacji i wdrażania. Rolnicy negatywnie odnoszą się do obcięcia punktacji za najpopularniejsze ekoschematy. Od 2025 roku w praktyce „Uproszczone systemy uprawy” liczby punktów zostanie zmniejszona z 4 do 3. Natomiast w praktyce „Wymieszanie słomy z glebą” liczba punktów spadnie z 2 do 1. Tym samym stawki na 2025 rok będą niższe. Rolnikom nie podoba się również to, że od 2025 roku dopłaty za ekoschematy obszarowe mają być objęte limitem 300 ha. Oznacza to, że rolnik będzie mógł otrzymać dopłaty za realizację poszczególnych praktyk lub wariantów łącznie za nie więcej niż 300 ha. Ponadto rolnik będzie mógł ubiegać się o płatności tylko w ramach dwóch ekoschematów. Rolnicy czują się cały czas zaskakiwani ciągłymi zmianami – mniejszymi stawkami, nowymi wymogami oraz kontrolami. Wielokrotnie podczas różnego rodzaju spotkań rolnicy podkreślają, że należy odbiurokratyzować rolnictwo, zmniejszyć liczbę kontroli w gospodarstwach i ułatwić rolnikom prowadzenie działalności rolniczej – takie postulaty Ministrowi Rolnictwa od dawna przedstawia Wielkopolska Izba Rolnicza.
Izbowa Spółka ROL-WIR zajmuje się wypełnianiem wniosków obszarowych – jeżeli są Państwo zainteresowani taka usługą to prosimy o kontakt z biurami powiatowymi WIR
Pomoc dla rodzin
W ostatnich dniach Ministerstwo poinformowało o planowanym uruchomieniu specjalnej pomocy suszowej dla rodzin. Wsparcie będzie skierowane do gospodarstw, w których w 2024 roku susza spowodowała straty powyżej 15%. Stawka pomocy wyniesie 3000 zł na gospodarstwo. Wielkopolska Izba Rolnicza otrzymała projekt rozporządzenia w tej sprawie i zgłosiła swoje uwagi. Uważamy, że pomoc powinna być podwyższona do poziomu 5000 zł. Obawiamy się, że zainteresowanie tą formą pomocy będzie duże i wówczas zostanie zastosowany współczynnik korygujący. Dlatego wskazaliśmy, że koniecznym jest zabezpieczenie wystarczających środków na tę formę wsparcia. Wszyscy pamiętamy, że w 2022 roku rolnicy mogli ubiegać się o tzw. „wsparcie klęskowe dla rodzin”, gdzie zapowiadano pomoc w wysokości: 10 000 zł w przypadku strat co najmniej 30% i 5 000 zł dla tych, u których w gospodarstwie straty wyniosły mniej niż 30%. Finalnie skończyło się na zastosowaniu współczynnika korygującego pomniejszającego powyższe kwoty i ostatecznie pomoc wynosiła: 5200 zł dla gospodarstw, w którym szkody wyniosły ponad 30% średniej rocznej produkcji rolnej oraz 2600 zł dla tych, w których te szkody nie przekroczyły 30%. Naszym zdaniem należy szeroko informować rolników o tej pomocy, aby wszyscy mogli z niej skorzystać. Dodatkowo zmienić należy dolny próg otrzymania pomocy suszowej dla rodzin – planowany próg szkód 15% powinien zostać zmniejszony z 15 do 5%. Nie znamy jeszcze daty rozpoczęcia naboru – na razie wiemy, że nabór ma potrwać do 10 kwietnia, stąd uważamy, że już teraz konieczne jest wydłużenie naboru minimum do końca kwietnia. Liczymy, że nasze uwagi zostaną wzięte pod uwagę.
Zakończenie XVIII edycji Wielkopolskich Forów Rolniczych
XVIII edycja Wielkopolskich Forów Rolniczych odbyła się między 28 stycznia, a 3 marca 2025r. Tegoroczne Wielkopolskie Fora Rolnicze zostały zorganizowane przez Wielkopolską Izbę Rolniczą pod patronatem honorowym: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Czesława Siekierskiego, Wojewody Wielkopolskiej – Agaty Sobczyk oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego – Marka Woźniaka. Inauguracyjne spotkanie, którym było Forum Rolnicze Powiatu Konińskiego odbyło się 28 stycznia br. w OSP Sławsk. W kolejnych tygodniach organizowane były spotkania w pozostałych powiatach województwa wielkopolskiego. W realizację XVIII edycji Wielkopolskich Forów Rolniczych zaangażowały się wszystkie Rady Powiatowe WIR. Fora były organizowane samodzielnie lub wspólnie z sąsiadującym powiatem. Podsumowanie cyklu spotkań z udziałem Zarządu WIR odbyło się 28 lutego br. w świetlicy wiejskiej w Grylewie. Fora rolnicze cieszyły się sporym zainteresowaniem. W sumie w 25 spotkaniach wzięło udział ponad 3.350 rolników, działaczy samorządu rolniczego i organizacji rolniczych czy też uczniów oraz studentów kierunków rolniczych. Jest to niewątpliwie ogromny sukces całego przedsięwzięcia. W trakcie trwania spotkań rolnicy zadawali liczne pytania i zgłaszali następujące problemy: błędne działanie aplikacji suszowej, obawy związane z umową o wolnym handlu z krajami Mercosur, straty wyrządzane przez żurawie, które każdego roku niszczą uprawy, planowane zmiany w dopłatach bezpośrednich, temat ciągników Belarus zakupionych po 2016 roku, ustawa łańcuchowa, ład przestrzenny w gminach, zagrożenia wynikające z pojawieniem się pryszczycy w Niemczech, Europejski Zielony Ład. Szczegółowe podsumowanie znajdą Państwo tutaj
Zarząd Wielkopolskiej Izby Rolniczej składa serdeczne podziękowania wszystkim partnerom, sponsorom oraz instytucjom, które wsparły organizację tegorocznych spotkań. Dziękujemy Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojewodzie Wielkopolskiej i Marszałkowi Województwa Wielkopolskiego za patronaty honorowe. Dziękujemy redakcjom prasy, radia i telewizji za patronaty medialne. Dziękujemy prelegentom i przedstawicielom instytucji, którzy omawiali swoje prezentacje oraz odpowiadali na pytania uczestników. Ale przede wszystkim dziękujemy wielkopolskim rolnikom, którzy aktywnie uczestniczyli w spotkaniach oraz dzielili się swoimi pytaniami, uwagami, problemami i spostrzeżeniami.
Opracowanie:
Andrzej Przepióra
Aleksander Poznański
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
