Planowane zmiany ustawy o ochronie roślin

W związku z trwającymi konsultacjami społecznymi projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie roślin samorząd rolniczy przekazał następujące uwagi do ww. projektu:

Do art. 8 ust. 7 (pkt 2) projektu)– zaproponowane dodanie przepisu ust. 7 umożliwia przeprowadzenie badań oceny organoleptycznej, badań makroskopowych lub badań laboratoryjnych w celu wydania paszportu roślin, świadectwa fitosanitarnego, zaświadczenia lub innego dokumentu, lub oznakowania, oceny i badan na koszt zainteresowanego podmiotu. Należałoby więc ustanowić taryfikator tych badań, aby nakładana kwota wynikała z cennika  a nie ustalana dowolnie.

Do art. 14 ust. 2a (pkt 4) b) projektu) – nie jest jasne skąd producent/podmiot będzie wiedział, że gdy nie będzie prowadził danej uprawy, wytwarzania, magazynowania, pakowania, sortowania, wprowadzania lub przemieszczania roślin lub przedmiotów szczególnie podatnych na porażenie przez organizmy kwarantannowe – jest zobowiązany do powiadomienia pisemnie lub elektronicznie o tym wojewódzkiego inspektora w terminie do 30 kwietnia danego roku.

Należałoby rozważyć czy ustanowiona w przepisie art. 95  ust. 3a-3c (pkt 12) projektu) wymiana informacji Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych nie powinna zostać poszerzona o Państwową Inspekcję Sanitarną, sprawującą nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia roślinnego. Mogłoby to spowodować zmniejszenie liczby kontroli u producentów rolnych przez różne instytucje.

Zaproponowane w projekcie ustawy przepisy art. 102 (w pkt 13) projektu) przewidują usprawnienie działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa poprzez określenie szerokie podmiotów do współpracy tj. organów administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego i zawodowego.  Z uwagi na fakt, iż brak jest podania szczegółów tej współpracy zarówno w samych przepisach jak i w uzasadnieniu do ustawy – samorząd rolniczy nie może zgodzić się na tak szeroki i niedoprecyzowany (jak nazwano w uzasadnieniu do projektu „horyzontalny”) przepis ponieważ nie wiadomo jakie obowiązki wynikające z niego Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa nałoży obowiązkowo na izby rolnicze. Jest to zbyt ogólny przepis i stworzy możliwość dowolności interpretacyjnej.

Zaproponowany przepis w art. 102 ust. 1 i 2  projektu (pkt 16) budzi poważne wątpliwości ze względu na duże rozbieżności w opłacie sankcyjnej w ust. 1 - od 50 zł do 2270 zł a w ust. 2 - od 100 zł do 12500 zł. Uzasadnienie do projektu ustawy w tym zakresie również nie wyjaśnia z czego wynikają aż tak duże „widełki” tej opłaty szczególnie dla podmiotów wyprowadzających z terytorium RP do innych państw członkowskich  ziemniaki (gdzie przepisy nakładają obowiązek spełnienia dodatkowych wymagań fitosanitarnych). W uzasadnieniu do projektu ustawy pominięto sprawę bardzo dużych widełek  podając informację że kwota 12500 zł została skalkulowana na podstawie szacunkowej wartości transportu 24 t ziemniaków oraz uzasadniając że dotychczasowe doświadczenie nakładania mandatów karnych nie stanowiło kary zniechęcającej do naruszania prawa. Krajowa Rada Izb Rolniczych zauważa jednak, że tak duża rozbieżność może skłaniać kontrolujących do nadużyć interpretacyjnych i nakładania drastycznie różniących się kwot opłat sankcyjnych niczym nieuzasadnionych. Tym bardziej, że samorząd rolniczy wielokrotnie podnosił problem nakładania  na producentów ziemniaka obowiązku spełnienia dodatkowych wymagań fitosanitarnych przy wywozie ziemniaków a problem zwalczenia czy ograniczenia występowania sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka w Polsce nie zostanie z pewnością rozwiązany przez nakładanie większych kar na eksportujących ziemniaki a raczej poprzez zachęty finansowe dla rolników do wymiany materiału sadzeniakowego.