Przedsiębiorcy rolni, warzywni, czy zajmujący się obrotem i handlem materiałem siewnym lub materiałem szkółkarskim będą od 14 grudnia 2019 r. objęci nowymi wymogami UE w zakresie zdrowia roślin. Nowe przepisy będą obowiązywały we wszystkich państwach członkowskich w sposób bezpośredni, bez konieczności implementacji do prawa krajowego.
Z dniem 14 grudnia 2019 r. obowiązująca do tej pory dyrektywa Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie zostanie zastąpiona przez dwa unijne akty prawne w randze rozporządzenia, a mianowicie:
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2016/2031 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin
Przepisy wskazanych wyżej rozporządzeń wychodzą naprzeciw nowym wyzwaniom dla zdrowia roślin, wynikającym m.in. z obserwowanego skracania się czasu transportu towarów i ludzi, intensyfikacji handlu międzynarodowego oraz rozwoju turystyki, zwiększających ryzyko introdukcji na teren Unii Europejskiej nowych agrofagów. Odpowiadają także na zagrożenia powodowane przez zmiany klimatyczne, stwarzające nowe możliwości ekspansji organizmom szkodliwym dla roślin. Z tego powodu najistotniejsze zmiany w odniesieniu do obecnego reżimu fitosanitarnego dotyczyć będą zasad importu towarów z państw trzecich, wzmacniając bezpieczeństwo fitosanitarne Unii Europejskiej, a tym samym Polski.
Nowe przepisy prawa będą miały wpływ na produkcję roślinną i obrót roślinami, produktami roślinnymi i przedmiotami (dalej: „towarami roślinnymi”), zmianie ulegną między innymi:
1. Zasady wydawania paszportów roślin.
W paszport roślin przede wszystkim zaopatrywane będą wszystkie rośliny przeznaczone do sadzenia oraz większość nasion (wykaz ustanowi w drodze aktu wykonawczego Komisja Europejska).
Paszport roślin nie będzie wymagany jedynie w przypadku przemieszczania towarów roślinnych dostarczanych bezpośrednio użytkownikom ostatecznym, w tym ogrodnikom amatorom. Wyjątek ten nie będzie dotyczył sprzedaży dokonywanej na odległość (tj. przez Internet).
Paszporty będą wymagane dla roślin przeznaczonych do sadzenia, czyli sprzedawanych w doniczkach, z systemem korzeniowym, sadzonki, rozsady warzyw, roślin ozdobnych, drzewek choinkowych z korzeniami w doniczkach. Ale chodzi tylko o sprzedaż pomiędzy podmiotami profesjonalnymi, czyli producentami i dystrybutorami. Np. sadownicy będą musieli kupować paszportowane sadzonki, ale paszport nie będzie wymagany dla sprzedawanych owoców. Jeśli ktoś chce zakupić rośliny tylko dla własnego użytku również nie musi pytać o paszport.
2. Wzory paszportów.
Ujednolicone formularze paszportów roślin będą obowiązywały na terenie całej Unii Europejskiej (wzory w Rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2017/2313). Paszporty będą wydawane głównie przez upoważnione podmioty profesjonalne, pod nadzorem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Paszporty umieszczane będąna każdej jednostce handlowej danych roślin (tj. opakowaniu, wiązce, pojemniku).
Rozszerzony wykaz gatunków i rodzajów roślin, w tym materiału siewnego oraz produktów roślinnych i przedmiotów podlegających obowiązkowi zaopatrzenia w paszport roślin zostanie opublikowany do 14 grudnia.
►REJESTRACJA PODMIOTÓW PROFESJONALNYCH I WYDAWANIE PASZPORTÓW ROŚLIN
3. Zakres rejestracji podmiotów profesjonalnych.
Obecnie prowadzony przez PIORiN rejestr przedsiębiorców na podstawie art. 13 ust 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin będzie zastąpiony urzędowym rejestrem podmiotów profesjonalnych. Obowiązek wpisu do rejestru będzie dotyczył większej liczby podmiotów.
Do nowego rejestru będą wpisane m.in. podmioty profesjonalne:
- wprowadzające do Unii towary roślinne, dla których wymagane jest świadectwo fitosanitarne;
- przemieszczające w UE towary roślinne, dla których wymagany jest paszport roślin;
- upoważnione do wydawania paszportów roślin;
- wnioskujące o wydanie świadectw fitosanitarnych;
- upoważnione do stosowania dla drewnianego materiału opakowaniowego (DMO) oznaczeń ISPM 15;
- przekazujące informacje dla podróżnych oraz przy sprzedaży internetowej.
Podmioty wpisane do dotychczasowego rejestru przedsiębiorców staną się podmiotami wpisanymi do nowego rejestru.
►Ulotka informacyjna PIORiN (►str. 1, ►str. 2)
4. Zakres regulacji fitosanitarnych w odniesieniu do towarów roślinnych importowanych na terytorium Unii Europejskiej z państw trzecich.
Wszystkie towary roślinne importowane na teren UE objęte będą wymogiem zaopatrzenia w świadectwo fitosanitarne, za wyjątkiem towarów ujętych przez Komisję Europejską w wykazie, (tj. owoce: banany, daktyle, kokosy, ananasy i durian).
Wyniki kontroli fitosanitarnych zaimportowanych do krajów Unii Europejskiej regulowanych towarów roślinnych, będą obowiązkowo dokumentowane w unijnym systemie TRACES NT, a potwierdzeniem wykonania takiej kontroli będzie dokument CHED-PP. Importer będzie zobowiązany zgłosić przesyłkę do kontroli z wyprzedzeniem, poprzez wypełnienie dokumentu CHED-PP w systemie TRACES NT. W związku z tym importerzy towarów pochodzenia roślinnego powinni bezpłatnie założyć konto w systemie TRACES.
►JAK ZAŁOŻYĆ KONTO W SYSTEMIE TRACES
Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać na stronach internetowych:
►http://piorin.gov.pl/zdrowie-roslin/nowe-prawo-ue,
►http://piorin.gov.pl/traces.
►ODPOWIEDZI NA NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA (FAQ)
Źródło: www.gov.pl
Źródło Lubuska Izba Rolnicza http://lir.agro.pl/
