10 września 2021 r. w Warszawie obchodziliśmy Jubileusz 125-lecia powstania pierwszej na ziemiach polskich izby rolniczej oraz 25-lecia reaktywacji izb rolniczych. Uroczystości jubileuszowe, z udziałem pocztów sztandarowych wojewódzkich izb rolniczych i KRIR, rozpoczęły się uroczystą Mszą Świętą koncelebrowaną w Świątyni Opatrzności Bożej, której przewodniczył Jego Eminencja Ks. Kardynał Kazimierz Nycz.
Następnie uczestnicy zgromadzili się w Auli Kryształowej SGGW, gdzie odbyły się główne uroczystości Jubileuszu, której gośćmi byli: Barbara Fedyszak-Radziejowska – Doradca Prezydenta RP, Grzegorz Puda – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, byli ministrowie rolnictwa: Gabriel Janowski; Roman Jagieliński; Wojciech Olejniczak; Stanisław Kalemba; Krzysztof Jurgiel (obecnie Poseł do Parlamentu Europejskiego), Jan Krzysztof Ardanowski (obecnie Przewodniczący Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej), Robert Telus – Przewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jerzy Małecki – Zastępca Przewodniczącego Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Halina Szymańska – Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Małgorzata Gośniowska-Kola – Dyrektor Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Andrzej Chodkowski – Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Andrzej Romaniuk – Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Magdalena Wachnicka-Witzke – Wiceprezes KRUS, Czesław Siekierski – Poseł na Sejm RP (były Przewodniczący Komisji Rolnictwa w Europarlamencie), Ewa Stachurska-Kruszewska – Prezes Zarządu Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych TUW, prof. dr hab. Kazimierz Tomala – I Zastępca Rektora SGGW Prorektora ds. Rozwoju, Władysław Skarżyński – Kanclerz SGGW oraz przedstawiciele organizacji rolniczych.
W trakcie uroczystości wręczono odznaczenia państwowe za wybitne zasługi dla rozwoju samorządu rolniczego w Polsce, za działalność na rzecz rozwoju rolnictwa. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczono Prezesa KRIR Wiktora Szmulewicza.
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski zostali odznaczeni:
- Gustaw Jędrejek
- Jan LenczowskiI
- Romuald Tański
- Bronisław Węglewski
Złotym Krzyżem Zasługi:
- Ryszard Czaicki
- Ryszard Kleinszmidt
- Robert Nowak
Srebrnym Krzyżem Zasługi:
- Marek Froelich
- Stanisław Myśliwiec
- Zbigniew Tomaszewski
Brązowym Krzyżem Zasługi:
- Agnieszka Łodej
- Jolanta Nawrocka
- Marek Siniło
- Zbigniew Stajkowski
Dodatkowo, Kapituła Odznaczeń Krajowej Rady Izb Rolniczych nadała odznaczenia osobom zasłużonym dla samorządu rolniczego. Odznaczenia otrzymali m.in.:
Złotą Odznakę KRIR:
- Jan Krzysztof Ardanowski
- Marek Froelich
- Gabriel Janowski
- Krzysztof Jurgiel
- Stanisław Kalemba
- Michał Lipiński
- Jolanta Pisarska
- Katarzyna Szczepaniak
- Romuald Tański
Srebrną Odznakę KRIR:
- Ryszard Borys
- Wiesław Burzyński
- Gustaw Jędrejek
- Jerzy Kuzański
- Agnieszka Łodej
- Grzegorz Pszczoła
- Stanisław Stanik
Brązową Odznakę KRIR:
- Hanna Chodkowska
- Rafał Mładanowicz
- Barbara Laskowska
- Urszula Solińska - Marek
- Kamila Grabowska
Fot. Archiwum KRIR
Partnerami wydarzenia byli: Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "TUW", Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Bayer Sp. z o.o., Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, Krajowa Spółka Cukrowa oraz BNP Paribas.
Patronatem medialnym wydarzenie objęły: Telewizja Polska S.A., Top Agrar Polska, Wiadomości Rolnicze Polska, oraz Tygodnik Poradnik Rolniczy.
Serdecznie dziękujemy naszym Partnerom za pomoc w organizacji Jubileuszu.
_________
Początki izb rolniczych w Europie przypadają na początek XIX wieku. Ważne miejsce w historii formowania się samorządu rolniczego w Europie odegrała Francja i Niemcy. Pierwsza izba rolnicza na ziemiach polskich powstała w Poznaniu w roku 1895. Inicjatywa utworzenia tej izby, która przyjęła nazwę Wielkopolskiej Izby Rolniczej wyszła od Niemców, a podstawę prawną do jej funkcjonowania stanowiła pruska ustawa o izbach rolniczych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku historię izb rolniczych można podzielić na trzy okresy. W pierwszym okresie, obejmującym lata 1918 – 1928, zachodnio-polskie izby rolnicze zrobiły bardzo dużo dla podniesienia na swoich terenach techniki produkcji rolniczej i hodowlanej oraz dla oświaty rolniczej. Zasadnicze znaczenie dla rozwoju samorządu rolniczego w Polsce miało rozporządzenie Prezydenta RP o izbach rolniczych z dnia 22 marca 1928 roku. Rozporządzenie to otworzyło drugi okres, ważny w historii polskich izb rolniczych. Według rozporządzenia z 1928 roku izba rolnicza została zdefiniowana jako jednostka samorządu gospodarczego i osoba publiczno-prawna, działająca na obszarze jednego województwa i w granicach ustaw państwowych oraz własnego statutu. Na podstawie rozporządzenia instytucja izb rolniczych została wprowadzona na obszarze całego państwa. Trzeci etap formowania się izb rolniczych wiązał się z nowelizacją ustawy o izbach rolniczych z dnia 27 października 1932 roku. W nowelizacji ustawy nie uległy zmianie zasadnicze kompetencje izb rolniczych, zostały one jedynie rozszerzone. Pracę izb rolniczych przerwał wybuch II wojny światowej. Po zakończeniu II wojny światowej już w marcu 1945 roku rozpoczęła swoją działalność Wojewódzka Izba Rolnicza w Poznaniu. Obok izby poznańskiej działalność prowadziły także inne izby rolnicze jednak niektóre z nich np. warszawska, kielecka i białostocka pozostały jedynie na etapie organizacyjnym. Przede wszystkim pracę izb rolniczych utrudniały przeszkody natury politycznej. Przemiany roku 1989 odrodziły nadzieje środowiska rolniczego na wznowienie działalności własnego samorządu, po 50-letnim okresie niebytu za rządów PRL. Efektem kilkuletnich starań była uchwalona 14 grudnia 1995 roku ustawa o izbach rolniczych, która stworzyła podstawy prawne do przeprowadzenia demokratycznych wyborów i wyłonienia organów samorządu rolniczego. Następnym etapem była nowelizacja ustawy o izbach rolniczych z dnia 21 czerwca 2001 roku, która przyniosła rozszerzenie zakresu kompetencji samorządu rolniczego oraz wprowadziła zmiany w jego strukturze organizacyjnej.
- Katarzyna Kuznowicz