Dzień Sołtysa, który obchodzony jest 11 marca, to święto pań i panów – gospodarzy polskich wsi, którzy na co dzień dokładają starań, aby dbać o sołectwo, jednoczyć mieszkańców i kultywować lokalne tradycje.
Sołtysi to prawdziwi liderzy w swoich środowiskach. Instytucja sołtysa niezmiennie cieszy się uznaniem, dużym zaufaniem społecznym i autorytetem w lokalnych społecznościach wraz z Radą Sołecką dbają o rozwój wsi i dzięki dobremu rozeznaniu w potrzebach swoich mieszkańców są swego rodzaju łącznikiem między wioską a gminą czy powiatem.
W Wielkopolsce jest ponad 4 tysiące sołtysów, z czego połowa to panie sołtyski – w ostatnich latach liczba kobiet sprawujących funkcję sołtysa wyrównała się z liczbą mężczyzn. Jeszcze w 1958 r. wśród sołtysów było 0,8% kobiet, dziś sprawują władzę już niemal w co drugiej polskiej wsi. Rosnąca liczba kobiet na stanowiskach sołtysów pokazuje, że kobiety chcą się angażować w życie społeczne, dobrze znają potrzeby mieszkańców i są sprawnymi organizatorkami.
"Sołtysi są jedną z najstarszych, jeśli w ogóle nie najstarszą instytucją państwa polskiego od XIII po XXI w. Przetrwali Piastów, Jagiellonów, państwo Krzyżackie, Andegawenów, Wazów, Królów elekcyjnych, państwo rozbiorowe i PRL” - czytamy na stronie Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów (www.kss.org.pl). Na przestrzeni wieków rola sołtysa zmieniała się w ślad za zmieniającą się rzeczywistością. Obecnie do najważniejszych kompetencji sołtysa należą reprezentowanie sołectwa na zewnątrz, zwoływanie zebrań wiejskich, realizowanie uchwał rady gminy dotyczących sołectwa, dokonywanie poboru podatków rolnego i leśnego, uczestnictwo w sesjach rady gminy oraz w pracach jej organów bez prawa do głosowania oraz branie udziału w posiedzeniach komisji rady gminy, gdy rozpatrywane są sprawy sołectwa. Co warto podkreślać sołtysi to osoby będące bardzo blisko mieszkańców, znane w swoich wioskach i cieszące się dużym zaufaniem. To do nich zwracają się mieszkańcy m.in. w sprawach dotyczących utrzymania infrastruktury na terenie miejscowości. Rolą sołtysa jest także inicjowanie i doglądanie wykonania wszelkich inwestycji publicznych realizowanych w sołectwie. Ponadto sołtysi często angażują się w działania kulturalno-społeczne w sołectwie, a więc organizacje różnego rodzaju uroczystości i spotkań integracyjnych.
Zmiany jakie zachodzą na polskiej wsi stawiają przed sołtysami coraz więcej zadań. Gospodarz wsi musi wykazywać się dobrą organizacją, zaradnością oraz determinacją by skutecznie działać dla dobra wioski i jej mieszkańców. Jednym z bieżących wyzwań dla obecnych sołtysów jest zintegrowanie wieloletnich mieszkańców z nowo osiadłymi, najczęściej przybyłymi z miast, którzy na wsi szukają ciszy i spokoju, nie zawsze wykazując się zrozumieniem chociażby do uciążliwości związanych z produkcją rolniczą.
Nie ulega wątpliwości, że dzięki pracy sołtysów i ich zaangażowaniu wieś zmienia się na lepsze. Powstają nowe, atrakcyjne obiekty, poprawia się infrastruktura drogowa, odnawiane są świetlice wiejskie i boiska sportowe. Z inicjatywy sołtysów realizowane są także projekty aktywizujące i integrujące społeczność lokalną. Działalność sołtysów nie ogranicza się tylko do wypełniania obowiązków administracyjnych, biorą oni również aktywny i świadomy udział w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego.
Wsparciem dla gospodarzy wsi jest Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Wielkopolskiego, które powstało 2 czerwca 1997 r. z inicjatywy sołtysów byłego województwa poznańskiego. Jako cel Stowarzyszenie objęło sobie reprezentowanie i obronę wspólnych społecznych i prawnych interesów sołtysów jako przedstawicieli społeczności wiejskiej i samorządów lokalnych oraz podejmowanie działań na rzecz podnoszenia kwalifikacji oraz sprawności kulturalno-społecznej i samorządowej służby sołtysów. Stowarzyszenie prowadzi działalność szkoleniową we współpracy z lokalnymi samorządami i instytucjami pracującymi na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. Obecnie Stowarzyszenie zrzesza ok. 1800 członków z całej Wielkopolski.
W Wielkopolskie z okazji Dnia Sołtysa orgaznizowana jest Pielgrzymka Sołtysów do Narodowego Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu. W tym roku pielgrzymka odbędzie się już po raz siódmy. Sołtysi z całej Wielkopolski przybędą do Kalisza dokładnie w swoje święto czyli w sobotę 11 marca. Pielgrzymka rozpocznie się od mszy św. w intencji sołtysów pod przewodnictwem biskupa kaliskiego Damiana Bryla, która o godz. 12:00. Po mszy św. uczestnicy złożą kwiaty przed pomnikiem św. Jana Pawła II. Następnie uroczystości przeniosą się do hali widowiskowo-sportowej przy Szkole Podstawowej w Stawiszynie, gdzie rozstrzygnięty zostanie etap wojewódzki drugiej edycji konkursu „Fundusz Sołecki – najlepsza inicjatywa” organizowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego oraz Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów.
Wielkopolska Izba Rolnicza wysoko ceni sobie współpracę ze Stowarzyszeniem Sołtysów i samymi sołtysami. Bezpośredni kontakt z gospodarzami wsi umożliwia nam dotarcie do rolników z bieżącymi informacjami. Współpracujemy z sołtysami także przy okazji organizacji szkoleń i spotkań informacyjnych oraz inicjatyw promujących tradycje wielkopolskiej wsi. Wielkopolska Izba Rolnicza była także inicjatorem i współorganizatorem pierwszych pięciu pielgrzymek Sołtysów do Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu.
Wszystkim Wielkopolskim Sołtysom życzymy dużo zdrowia oraz pomyślności w życiu osobistym, pracy zawodowej i społecznych aktywnościach. Niech podejmowane przez Państwa działania będą powodem do dumy oraz źródłem satysfakcji z dobrze wypełnionych obowiązków!
Opracowanie K. Strzyż
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
