Chcielibyśmy przybliżyć Państwu, czym dokładnie zajmują się poszczególne Biura naszego Inspektoratu. Nie tylko ułatwi to Państwu kontakt z nami w konkretnych sprawach, ale pozwoli nam pokazać naszą codzienną pracę.
Jako pierwsze, chcielibyśmy zaprezentować Państwu Biuro Nadzoru Fitosanitarnego
i Współpracy Międzynarodowej, które sprawuje NADZÓR FITOSANITARNY. Biuro nadzoruje realizację przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) zadań, które mają zapobiegać ryzyku zawleczenia, rozprzestrzenienia się i zadomowienia się szkodliwych dla roślin organizmów (np.: owadów, bakterii, grzybów, wirusów i in.) i wywołania przez nie strat w uprawach i środowisku. Nasze działania ukierunkowane są przede wszystkim na zapobieganie zagrożeniom wynikającym z obrotu, w wymiarze krajowym jak i międzynarodowym, towarami roślinnymi, z którymi mogą być przenoszone organizmy charakteryzujące się szczególną szkodliwością dla roślin uprawianych i naturalnie występujących na terytorium Unii Europejskiej.
Jednym słowem, dbamy o to, aby szkodliwe organizmy nie zaatakowały Państwa upraw!
W tym zakresie, podejmujemy wiele zadań, jak na przykład:
Kontrola stanu fitosanitarnego towarów roślinnych eksportowanych z Polski poza Unię Europejską (UE), która obejmuje ocenę wizualną pod kątem ewentualnych oznak porażenia przez organizmy szkodliwe i pobieranie prób do badań laboratoryjnych. Weryfikujemy również dokumenty i oznakowania, aby potwierdzić, że towar spełnia wymagania fitosanitarne kraju, do którego ma być wyeksportowany. Na podstawie pozytywnej kontroli (super, wszystko macie w porządku!) wydawane jest świadectwo fitosanitarne eksportowe lub reeksportowe (gdy towar eksportowany z Polski został wcześniej zaimportowany do UE), które jest wymagane w międzynarodowej wymianie handlowej towarów pochodzenia roślinnego. W roku 2018 inspektorzy PIORiN wydali łącznie 44 569 świadectw fitosanitarnych, które były adresowane do służb fitosanitarnych 110 państw spoza UE.
Kontrola fitosanitarna towarów roślinnych importowanych do UE (z tzw. krajów trzecich, czyli tych, które do UE nie należą) przez polską granicę, która jednocześnie jest zewnętrzną granicą unijną. Kontrole stanu fitosanitarnego przesyłek, analogicznie obejmują ocenę wizualną towarów pod kątem objawów chorobowych lub występowania szkodników oraz pobieranie prób do badań laboratoryjnych, a także weryfikację dokumentów i oznakowania. Pracę naszych inspektorów finalizuje wydanie decyzji granicznej, która zakazuje lub uprawnia do wprowadzenia na teren UE,
w tym do Polski, materiału roślinnego. W niektórych przypadkach importer może zostać przez nas zobowiązany do przeprowadzenia określonych zabiegów (np.: fumigacji środkiem ochrony roślin), co będzie warunkowało możliwość wwozu towaru na obszar UE. W ramach kontroli importowych weryfikowane jest również oznakowanie drewnianych materiałów opakowaniowych (DMO) zgodnie z międzynarodowymi standardami ds. środków fitosanitarnych (ISPM 15), które potwierdzi, że został wykonany odpowiedni zabieg i DMO jest bezpieczne pod względem fitosanitarnym. W 2018 r. granicznej kontroli fitosanitarnej poddanych zostało 17 782 przesyłki.
Nadzór nad stanem fitosanitarnym towarów roślinnych będących przedmiotem obrotu
w ramach Unii Europejskiej, którego podstawowym elementem jest prowadzenie rejestru producentów i dystrybutorów materiałów stwarzających ryzyko rozprzestrzeniania organizmów szkodliwych dla roślin. Prowadzimy, jako Inspekcja, kontrole zdrowotności takich materiałów przed ich wyprowadzeniem z miejsca produkcji oraz nadzór nad ich zaopatrywaniem w wymagane w unijnym obrocie dokumenty, w szczególności paszporty roślin i inne oznakowania.Sprawdzamy również towary roślinne już znajdujące się na rynku krajowym (zarówno polskiego jak i innego pochodzenia) pod kątem ich zdrowotności i odpowiedniego oznakowania. W 2018 r. wykonano ponad 120 tys. kontroli zdrowotności, w wyniku których w 88 przepadkach stwierdzono występowanie 15 różnych organizmów kwarantannowych.
Nadzór nad zwalczaniem organizmów kwarantannowych, czyli takich, które charakteryzują się szczególną szkodliwością i podlegają obowiązkowi zwalczania w UE. Zadanie to związane jest z kontrolami roślin i produktów roślinnych, o których pisaliśmy powyżej, a także gleby i innych podłoży uprawowych w celu możliwie szybkiego wykrycia ognisk występowania takich organizmów i wdrożenia środków kwarantannowych, które pozwolą na ich zwalczenie i zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się. Instrukcje co do koniecznych do podjęcia środków fitosanitarnych są przekazywane producentom lub innym podmiotom w formie decyzji administracyjnych, nakazujących i zakazujących określonych działań. W określonych przypadkach udzielane są z budżetu państwa dotacje dla producentów na dofinansowanie kosztów działań zwalczających. W 2018 r. wydano 1 255 decyzji administracyjnych w sprawie zwalczania organizmów kwarantannowych i przeprowadzono 5 362 kontrole sprawdzające.
Biuro opiekuje się również kwestią prowadzenia prac naukowo - badawczych z wykorzystaniem „obiektów kwarantannowych” (organizmów kwarantannowych oraz materiałów roślinnych, których wprowadzanie na terytorium UE jest zabronione), wydając pozwolenia oraz sprawdzając warunki prowadzenia takich prac. W roku 2018 Główny Inspektor wydał 9 decyzji, udzielając zgody na prowadzenie prac.
