Zapowiedziana przez Komisję Europejską kara w wysokości 79,9 mln EUR dotyczy wspierania gospodarstw niskotowarowych z ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006.Polska realizowała ten program zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej. Ze wsparcia mogły korzystać gospodarstwa rolne, których dochód roczny nie przekraczał 4800 euro.
Strona polska nie dostała jeszcze oficjalnej decyzji wykonawczej Komisji, opieramy się tylko i wyłącznie na komunikacie prasowym KE.
Rozdysponowanie pieniędzy w ramach działania „Wspieranie gospodarstw niskotowarowych” odbywało się na podstawie trzech aktów prawnych przyjętych w latach 2004 – 2006:
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich,
- rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 stycznia 2005 r. w sprawie wzoru wniosku o pomoc finansową na działanie wspieranie gospodarstw niskotowarowych,
- rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich.
W oparciu o te przepisy, w dwóch terminach - od 1. lutego do 22. marca 2005 roku oraz do 6. do 16. listopada 2006 roku, przyjmowane były wnioski wraz z planami rozwoju gospodarstwa. Wsparcie finansowe, w wysokości 1 250 EUR rocznie, przyznawane było na okres nie dłuższy niż 5 lat.
W 2007 roku zakończyła się weryfikacja wniosków łącznie z biznesplanami oraz zostały wydane ostatnie decyzje o przyznaniu wsparcia. W związku tym ostanie środki zostały wypłacone w 2012 r. z budżetu PROW 2007-2013, jako zobowiązanie PROW 2004-2006.
Kontrole realizacji biznesplanów prowadzone były przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa po trzech latach od przyznania pomocy. Kontrole te odbywały się w oparciu o przepisy ustanowione w latach 2004 – 2006. W przypadku stwierdzenia ich naruszenia wydawane były decyzje administracyjne o zaprzestaniu wsparcia lub zwrocie nienależnych środków.
Polska odwoła się od decyzji wykonawczej Komisji do Sądu Unii Europejskiej (sąd pierwszej instancji). Zapowiadana kara, 10 proc. przyznanych środków, jest w opinii MRiRW zbyt wysoka w odniesieniu do wskazanych przez audytorów Komisji Europejskiej nieprawidłowości. W Polsce został zrealizowany, stawiany w przepisach unijnych cel, wdrażania działania „Wspieranie gospodarstw niskotowarowych”.
