W dniu 18 maja 2023r. w siedzibie Biura Wojewódzkiego Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu obradowało XIII Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji. Spotkanie otworzył Prezes Piotr Walkowski, witając zebranych i zapraszając do wybrania władz posiedzenia Walnego Zgromadzenia. W wyniku decyzji delegatów, obradom pierwszego w tym roku Walnego Zgromadzenia WIR przewodniczył Jan Pauliński – Członek Zarządu WIR i jednocześnie Przewodniczący RP WIR w Słupcy. Sekretarzem Walnego Zgromadzenia został natomiast wybrany Jerzy Kostrzewa – Członek Zarządu WIR oraz Przewodniczący RP WIR w Grodzisku Wlkp.
W pierwszej części spotkania Delegaci zapoznali się z informacją na temat realizacji wniosków przyjętych przez poprzednie Walne Zgromadzenie WIR w dniu 13 grudnia 2022 roku oraz sprawozdaniem z pracy Zarządu WIR w okresie od 1 listopada 2022 r. do 23 kwietnia 2023 r.
Zgromadzeni Delegaci dyskutowali nad przedstawionymi sprawozdaniami z działalności statutowej i finansowej Wielkopolskiej Izby Rolniczej za rok 2022. Komisja Rewizyjna przedstawiła Walnemu Zgromadzeniu wniosek o udzielenie absolutorium dla Zarządu za rok 2022. Komisja w swoim uzasadnieniu wskazała, iż gospodarka finansowa Izby w roku 2022 była prowadzona racjonalnie, z zachowaniem płynności finansowej. Dodatkowo Komisja Rewizyjna, analizując sprawozdanie z działalności statutowej stwierdziła, że zostało ono opracowane bardzo skrupulatnie i obejmuje większość podejmowanych i realizowanych działań Wielkopolskiej Izby Rolniczej w 2022 roku oraz zawiera zarówno inicjatywy Zarządu, jak i Rad Powiatowych WIR. Podsumowując Przewodnicząca Anna Majer w imieniu całej Komisji poprosiła Walne Zgromadzenie o udzielenie absolutorium dla Zarządu za rok 2022.
Następnie sekretarz obrad Walnego Zgromadzenia – Jerzy Kostrzewa odczytał projekt uchwały w sprawie udzielenia absolutorium dla Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej za rok 2022. Walne Zgromadzenie przyjęło wyżej wymienioną uchwałę, tym samym udzielając absolutorium Zarządowi za rok 2022.
W kolejnym punkcie porządku obrad delegaci zapoznali się ze sprawozdaniem Komisji Rewizyjnej WIR z działalności w II półroczu 2022 roku oraz pracami tej Komisji w bieżącym roku. Zebrani zatwierdzili w formie uchwały sprawozdanie z działalności Komisji Rewizyjnej WIR w II półroczu 2022 roku.
Następnie został przedstawiony projekt uchwały w sprawie powołania komisji wojewódzkiej dla przeprowadzenia wyborów do rad powiatowych Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Nabór kandydatów do komisji prowadzony był od 24 kwietnia br. Dyrektor Biura przedstawił 11 kandydatów do komisji, zgłoszonych z 10 powiatów. W komisji reprezentowane są wszystkie subregiony. W składzie komisji są 4 Panie i 7 Panów, spośród których 7 osób było już wcześniej członkami komisji wojewódzkiej, a więc mają już pewne doświadczenie, a 4 osoby po raz pierwszy będą pracować w składzie tej komisji. Po krótkiej analizie, uchwała o powołaniu komisji wojewódzkiej została przyjęta przez WZ jednogłośnie.
Następnie Walne Zgromadzenie omawiało bieżącą, tragiczną sytuację na rynkach rolnych. Po wymianie poglądów oraz merytorycznej dyskusji Delegaci jednogłośnie przyjęli następujące stanowiska:
- Stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie dramatycznej sytuacji na rynku zbóż, kukurydzy i rzepaku,
- Stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie kryzysu na rynku trzody chlewnej,
- Stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie trudnej sytuacji producentów drobiu i jaj,
- Stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie trudnej sytuacji producentów mleka,
- Stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie trudnej sytuacji producentów owoców miękkich.
Gościem Walnego Zgromadzenia był Poseł na Sejm RP Andrzej Grzyb, który przybył w towarzystwie Posła Władysława Kosiniaka-Kamysza.
Władysław Kosiniak-Kamysz przekazał, że powinien nastąpić kolejny etap – wzmocnienie kompetencji samorządów rolniczych. Samorząd rolniczy, nie powinien być „zakładnikiem” Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i bać się tego, że w każdej chwili może nastąpić zmiana ustawy o izbach rolniczych. Polska, musi mieć zapewnione bezpieczeństwo żywnościowe, nikt tak jak Polacy nie pomógł Ukraińcom, ale nie możemy zgadzać się na to, żeby odbywało się to kosztem polskich rolników. Poza tym ta relacja nie jest dwukierunkowa – rynek wieprzowiny i sprzedaż wieprzowiny nie została otwarta dla polskiego producenta, pomimo wybuchu wojny. Powinniśmy być solidarni, ale nie kosztem polskiego rolnika i budowania oligarchii za wschodnią granicą. Kosiniak-Kamysz potwierdził, że w Parlamencie Europejskim głosowali przeciwko przedłużeniu bezcłowego ruchu produktów, z których są wyłączone tylko 4 produkty: pszenica, kukurydza, rzepak i słonecznik. Nie ma mowy o drobiu, jajach, owocach miękkich, miodzie pomimo zgłoszeń nie tylko Polski, ale również Węgier i Rumunii.
W swoim wystąpieniu W. Kosiniak-Kamysz skrytykował komisarza UE do spraw rolnictwa Janusza Wojciechowskiego za kryzys zbożowy i propozycję "obniżenia produkcji w obliczu wojny i pandemii":
– Komisarz Janusz Wojciechowski obiecał 100 mln euro dla poszkodowanych przez nieuczciwą konkurencję, pamiętać należy, że na Ukrainie nie ma limitów produkcji, jakości i standardów tej produkcji. Propozycja ta nie została przez niego przeprowadzona, nie pojawił się na debacie w Parlamencie Europejskim „Od pola do stołu”, której strategią jest obniżanie produkcji rolnej w Europie. Już dziś, powinny być przeprowadzane rozmowy z Ukrainą, określenie jasnych celów wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej, rozszerzenia kontroli jakości produktów – powiedział W. Kosiniak-Kamysz.
W kolejności Poseł Andrzej Grzyb zachęcił przedstawicieli Wielkopolskiej Izby Rolniczej do dalszych roboczych kontaktów w kwestii organizacji w poszczególnych powiatach forów poświęconych odnawialnym źródłom energii (OZE).
Po krótkiej przerwie Walne Zgromadzenie wznowiło obrady. Przewodniczący Komisji Uchwał i Wniosków, którym został Zbigniew Stajkowski, przedstawił listę kilkunastu zgłoszonych do Komisji wniosków. Wśród przyjętych w głosowaniu wniosków, znalazły się między innymi:
- Wniosek o wprowadzenie przepisów, z których będzie jasno wynikało, że w przypadku stwierdzenia choroby ASF w gospodarstwie utrzymującym świnie bez zachowania pełnych zasad bioasekuracji wyłącznie w celu produkcji mięsa na użytek własny, nie będą wyznaczane strefy ochronne ASF i nie będą wprowadzane dla okolicznych gospodarstw produkujących towarowo trzodę chlewną obostrzenia związane ze zwalczaniem tej choroby. W przeciwnym razie całe rozporządzenie z dnia 8 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz.U. 2023 poz. 866) należy wycofać, ponieważ doprowadzi do zaprzepaszczenia dotychczasowych wysiłków związanych z walką z ASF i do zniszczenia produkcji trzody chlewnej w naszym kraju.
- Wniosek o zwiększenie dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego (KMS). W ostatnich latach mamy do czynienia z niską kwotą, jaką rolnicy otrzymują z ARiMR z tytułu zakupu KMS. Należy zwrócić, że wymienialność KMS jest w Polsce na dramatycznie niskim poziomie. Dla przykładu wymienialność owsa jest na poziomie 14%, żyta 21%, pszenżyta 27% (dane z Polskiej Izby Nasiennej).
Rada Powiatowa WIR w Kaliszu wnioskuje, aby kwota pomocy była ustalana na stałym poziomie w danym roku, a nie na zasadzie przelicznika (kwota zarezerwowana w budżecie podzielona przez ilość złożonych wniosków).
- Wniosek w sprawie uruchomienia przez ARiMR preferencyjnej linii kredytowej dla mikro i średnich przedsiębiorstw prowadzących w ramach kodów z grupy PKD 46.2: Sprzedaż hurtowa płodów rolnych i żywych zwierząt poszkodowanych w wyniku agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Dzięki uruchomieniu preferencyjnej linii kredytowej dla przedsiębiorstw zajmujących się obrotem zbóż i roślin oleistych mikro i średnie przedsiębiorstwa otrzymają zastrzyk gotówki niezbędny do przeprowadzenia akcji skupu w nadchodzącym sezonie.
- Wniosek o kontynuację realizowanego przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ogólnopolskiego programu regeneracji gleb poprzez wapnowanie. Rok 2023 jest ostatnim w którym SCHR przyjmują od rolników wnioski o dofinansowanie zwrotu kosztów zakupionych nawozów wapniowych. W pierwszych latach funkcjonowania programu wielu beneficjentów szczególnie tych posiadających gospodarstwa do 25 ha dzięki środkom z funduszu dokonała wapnowania wszystkich gleb w swoich gospodarstwach uzyskując niejednokrotnie prawie całkowity zwrot kosztu zakupionego nawozu. W związku z upływem 4 lat od zastosowania środka mogli by oni ubiegać się o podobną refundację w kolejnym okresie. Kontynuacja w/w programu stanowiłaby znakomite uzupełnienie realizowanego w obecnym naborze przyjmowania wniosków o płatności bezpośrednie w ramach KPS na lata 2023-2027 ekoschematu Opracowanie planu nawozowego z wapnowaniem.
- Wniosek o ponowne wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Klimatu i Środowiska o pomoc w sprawie zbioru i zagospodarowania odpadów w sektorze rolnym. Problem z odbiorem folii częściowo został rozwiązany poprzez realizację przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programu priorytetowego „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej”, jednakże nie wszystkie gminy korzystają z tego programu, dlatego pozostają rolnicy, których w dalszym ciągu ten problem dotyczy. Z kolei proces oddawania do utylizacji zużytych opon rolniczych w dalszym ciągu jest kwestią problematyczną dla rolników. Z uwagi na coraz większe restrykcje w zakresie ochrony środowiska naturalnego oraz kontrole w tym zakresie problem powinien zostać rozwiązany systemowo.
- Wniosek o wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z apelem o zastosowanie zmian do funkcjonującego od tego roku Krajowego Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Tegoroczna kampania w zakresie dopłat bezpośrednich jest szczególnie trudna dla rolników, ponieważ wprowadza liczne zmiany, niestety niektóre z nich są irytujące i absurdalne. Dlatego proponujemy zebrać problematyczne dla rolników zagadnienia dotyczące nowych zasad wzmocnionej warunkowości oraz ekoschematów i przedstawić Ministrowi Rolnictwa konieczność wprowadzenia zmian. Jednym z głównych postulatów wymagających zmian jest zmiana lub wycofanie normy GAEC 8. Nakaz ugorowania gruntów rolnych jest zbyt daleko posuniętą ingerencją, która naraża rolników na częściową utratę dochodów z własnego prywatnego gospodarstwa, a także jest niekorzystna w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego w Unii Europejskiej. O ile zachowanie obszarów proekologicznych tzw. EFA było zrozumiałym, faktycznie służącym środowisku działaniem, tak wyłączenie części gruntów z uprawy i pozostawienie je jako obszary nieprodukcyjne jest nie do przyjęcia. Kolejnym utrudnieniem dla rolników jest fakt, iż korzystając z niektórych ekoschematów producent rolny musi zdecydować na początku danego roku, jaką roślinę wysieje w kolejnym sezonie. Tak się dzieje np. w przypadku korzystania z interwencji ekoschematu węglowego polegającego na wysiewie międzyplonu ozimego. Utrzymywanie mieszanki międzyplonu do 15 lutego następnego roku, pozbawia rolnika możliwości wysiewu rośliny ozimej w plonie głównym. Decyzję o strukturze zasiewów na kolejny rok rolnicy często podejmują po zbiorze plonu głównego z danego roku uwzględniając przy tym bieżące uwarunkowania klimatyczne oraz ekonomiczne.
Wiele kontrowersji pojawia się także wokół ekoschematu „Wymieszanie obornika”. Obowiązek dokumentacji tej praktyki w postaci zdjęć geotagowanych jest zdaniem rolników niepotrzebnym utrudnieniem.
- Wielkoobszarowe farmy fotowoltaiczne stają się coraz większym problemem m.in. na terenie gminy Trzcianka. Setki hektarów pól przeznaczono pod budowę farm. Zlokalizowane są nie tylko w miejscach niezamieszkanych, ale także w pobliżu gospodarstw domowych. Mieszkańcy, w tym także rolnicy, obawiają się m.in. nadmiernego ogrzewania gleby oraz większej liczby pożarów. Ponadto za ok. 20–30 lat pojawi się poważny problem, jakim jest utylizacja ogromnych ilości owych paneli, to również budzi niepokój. Rolnicy popierają budowę przydomowych elektrowni słonecznych dla zaspokajania bieżących potrzeb gospodarstwa, jednak tak duże przedsięwzięcia jakim są farmy fotowoltaiczne, obejmujące niejednokrotnie powierzchnię kilkudziesięciu hektarów w jednym kawałku, są inwestycją na skalę przemysłową. Grunty pod farmami będą zablokowane przez co najmniej kilkadziesiąt lat, zmniejszając obszary produkcyjne, przyczyniając się do zmniejszenia produkcji żywności. Należy dodać, że farmy fotowoltaiczne nie posiadają żadnych walorów estetycznych mocno ingerując w wygląd krajobrazu. Rolnicy zwracają się z wnioskiem o przeprowadzenie rozeznania dotyczącego problemu nadmiernie rozrastających się farm fotowoltaicznych, w pozostałych powiatach województwa wielkopolskiego.
W wolnych głosach i wnioskach delegaci przedyskutowali m.in. poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych, który jako Izba otrzymaliśmy do zaopiniowania do 26 maja br. Projekt ustawy bez zmian pozostawia już funkcjonujący, 2-procentowy odpis z tego podatku na rzecz izb rolniczych.
Prezes Piotr Walkowski poinformował, że jako Izba zwróciliśmy się do samorządów gminnych z prośbą o komentarz w tej sprawie, co pomoże nam sformułować naszą opinię. Delegaci zwrócili uwagę, na to, że projekt autorstwa Posła Jarosława Sachajko zakłada, że rolnik, płatnik podatku rolnego, będzie mógł dofinansować wybrany przez siebie związek zawodowy rolników kwotą w wysokości 1,5% swojego podatku. Ustawa ta zmniejszy zatem przychody samorządów pochodzące z podatku rolnego. Należy więc wprowadzić zapisy regulujące zasady rekompensaty utraconych dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
Opracowanie:
Grzegorz Wysocki
Katarzyna Szudra-Borowczak
Aleksander Poznański
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
