Posiedzenia Prezydiów Copa-Cogeca

W dniach 14 i 15 czerwca 2018 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca odbyły się posiedzenia Prezydiów Copa-Cogeca. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w zebraniach wziął udział Prezes KRIR, Wiktor Szmulewicz.

W pierwszym dniu Prezydiów odbyło się posiedzenie Prezydium Cogeca, które było poświęcone dyskusji na temat przyszłej WPR oraz przygotowaniu opinii w tej kwestii. Uczestnicy posiedzenia zgodnie stwierdzili, że nowy projekt Komisji Europejskiej na temat przyszłej WPR może doprowadzić do zachwiania konkurencji na wspólnym rynku unijnym. Zgodnie z propozycjami Komisji Europejskiej każdy kraj członkowski będzie przygotowywał plan strategiczny, który później będzie zaakceptowany przez KE. Ze względu na różnice w punkcie wyjścia poszczególnych krajów członkowskich, plany strategiczne będą koncentrowały się na różnych elementach w ramach wytyczonych przez Komisję Europejską celów co może  spowodować problemy i zachwiać równowagę w konkurencyjności. Kolejnym problemem na który zwrócono uwagę jest fakt samego procesu legislacyjnego, procesu opracowywania i przyjmowania planów strategicznych gdzie bardzo prawdopodobne są opóźnienia i wydłużenie tych procesów co było widoczne w czasie przyjmowania projektów rozwoju obszarów wiejskich w aktualnej perspektywie. Wypowiadając się na temat reformy WPR w przyszłej perspektywie organizacje rolnicze zrzeszone w Cogeca zwróciły uwagę na reperkusje rynkowe związane z wdrożeniem reformy oraz kwestie pułapów, które w niektórych przypadkach mogą ograniczać rozwój gospodarczy i ekonomiczny unijnych spółdzielnie rolniczych. Kwestią problematyczną dla niektórych organizacji spółdzielczych są również przewidywane cięcia w II filarze WPR co może spowodować spowolnienie rozwoju infrastruktury na obszarach wiejskich a co za tym idzie obniżenie atrakcyjności dla młodych rolników rozwijania działalności gospodarczej na wsi.

Po raz kolejny organizacje członkowskie krajów Europy wschodniej i centralnej tzw. nowych krajów członkowskich wniosły o wyrównanie dopłat bezpośrednich nadmieniając jednocześnie, że wniosek ten był już przedstawiony w ostatniej perspektywie i cały czas pozostaje bez pozytywnej odpowiedzi ze strony Komisji Europejskiej.

Niektóre organizacje członkowskie nadmieniły, że zmniejszenie budżetu na przyszłą WPR nie jest niespodzianką, kwestie środowiskowe i zmiany klimatyczne również nie są niespodzianką. Europejskie spółdzielnie rolnicze natomiast oczekują jasnego przekazu i jasnych ze strony Komisji Europejskiej względem zmian klimatycznych i kwestii środowiskowych. Celem spółdzielni podkreślono jest zarabianie pieniędzy dla rolników i przygotowywanie ich do nowych wyzwań przed jakimi stoją dlatego trzeba skupić się na kilku ważnych elementach w nowej perspektywie dla WPR.

Prezes Szmulewicz zabierając głos przedstawił trudną sytuację polskiego sektora rolnictwa w kontekście suszy, która bardzo poważnie dotknęła Polskę. 90% gospodarstw rolnych w Polsce w mniejszym lub większych stopniu będą obciążone poważnymi stratami ze względu na panującą aktualnie suszę, zaznaczył prezes Szmulewicz. W kontekście prac nad przyszłą WPR warto zwrócić uwagę na rozwój odpowiednich narzędzi zarządzania ryzykiem nadmienił prezes Szmulewicz popierając w tym względzie wypowiedzi innych organizacji spółdzielni rolniczych, które zwróciły uwagę nie tylko na zmiany klimatyczne ale również poważne zaburzenia rynkowe do których rolnicy europejscy nie są ich zdaniem przygotowani.

Podczas popołudniowej części wspólnych Prezydiów Copa-Cogeca do udziału w posiedzeniu zaproszono Komisarza do spraw rolnictwa i rozwoju wsi Phila Hogana. W swoim przemówieniu Komisarz Hogan zwrócił uwagę na kwestie budżetowe gdzie  potwierdził, że za nieco ponad dziewięć miesięcy  Wielka Brytania, jeden z największych płatników netto, opuści UE, co pociągnie za sobą cięcia w budżecie UE o około 12 miliardów euro. Jednocześnie obserwuje się za powszechną zgodą  potrzeby zajęcia się nowymi priorytetami w całej UE, w szczególności w zakresie migracji, narzędzia stabilności UGW oraz bezpieczeństwa i obrony obywateli europejskich.

Biorąc powyższe pod uwagę jak również brak, przynajmniej na tym etapie, jednomyślności w sprawie zwiększenia poziomu składek państw członkowskich do budżetu UE, Komisja UE musiała opracować budżet w bardzo trudnych okolicznościach i przedstawić ostrożny wniosek.

W tym kontekście Komisja zaproponowała zmniejszenie budżetu WPR 2021-2027 o 5 %.

W dalszej części przemówienia Komisarz Hogan zwrócił uwagę na priorytety w przyszłej WPR po 2020 roku gdzie do najważniejszych należą: płatności bezpośrednie, zorientowanie na rynek i łańcuch dostaw żywności, uproszczenie/nowy model realizacji/klimat i środowisko.

Po wystąpieniu komisarza odbyła się debata podczas której uczestnicy zebrania zadawali pytania.

Prezes Szmulewicz zwracając się do Komisarza Hogana zadeklarował, że nowa WPR potrzebuje stabilnego silnego budżetu argumentując to faktem, że zgodnie z danymi Eurostatu  na wsiach w całej Europie ubywa gospodarstw rolnych i tak w ciągu ostatnich 10 lat zniknęło z mapy 3 mln gospodarstw. Zwrócił również uwagę na fakt, że w związku z coraz większą otwartością Unii Europejskiej na inne rynki nasze europejskie rolnictwo mniej produkuje a coraz więcej przerabia i to nie tylko rodzimych europejskich produktów ale również tych pochodzących spoza Unii dlatego unijne rolnictwo potrzebuje zdaniem prezesa Szmulewicza inwestycji w rodzimie rolnictwo a co za tym idzie odpowiedniego budżetu. 

W drugim dniu tj. 15 czerwca 2018 roku odbyło się Prezydium Copa. Podczas posiedzenia omówiono kwestie związane z etykietowaniem produktów spożywczych oraz inicjatyw które mogłyby w dłuższej perspektywie doprowadzić do przekazywania zbyt uproszczonych i nieprawdziwych  informacji konsumentom. Tematy etykietowania dotyczyły również niejasnych informacji przekazywanych konsumentom na produktach pochodzenia roślinnego których nazwa pochodzi od określeń własnych produktów zwierzęcych co wprowadza w błąd konsumentów co do pochodzenia danego surowca lub produktu żywnościowego na przykład w przypadku masła (masło-pochodzenie zwierzęce, masło-pochodzenia roślinnego).

Następnie debata skupiła się na kwestii WPR w nowej perspektywie. Wiele organizacji zwróciło uwagę na trudne dyskusje prowadzone na poziomie krajowym a dotyczące kwestii budżetowych oraz możliwości podniesienia budżetu na Wspólną Politykę Rolną. Kraje bałtyckie potwierdziły potrzebę wyrównania poziomu płatności bezpośrednich w całej Unii Europejskiej. Prezes Szmulewicz w swojej wypowiedzi podkreślił, że wszystkie kraje członkowskie płacą  na budżet WPR natomiast wyrównanie płatności bezpośrednich pozostaje cały czas kwestią sporną. Ponadto zwrócił uwagę na potrzebę stworzenia narzędzi zarządzania ryzykiem zabezpieczających rolników nie tylko przed zawirowaniami na rynkach ale również przed zmianami klimatycznymi i ich konsekwencjami z którymi aktualnie mają do czynienia rolnicy w Polsce. Susza panująca w kraju jest coraz bardziej problematyczna i naraża na poważne straty w produkcji rolnej w Polsce.