(Obraz Steve Raubenstine z Pixabay)
Wielkopolska Izba Rolnicza w ramach konsultacji społecznych opiniowała projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową, a więc żubry, wilki, rysie, niedźwiedzie lub bobry. Zdaniem wielkopolskiego samorządu rolniczego proponowane zmiany należy ocenić pozytywnie, gdyż wprowadzają wiele zapisów usprawniających postępowanie dotyczące szacowania wyżej wymienionych szkód zarówno ze strony urzędników, jak i rolników. Jednakże przy okazji wprowadzanych zmian należałoby rozważyć możliwość uczestnictwa przedstawiciela izb rolniczych, jako czynnika społecznego w szacowani szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki objęte ochroną gatunkową. Pozwoli to w sprawach spornych na uwzględnienie obiektywnej opinii osoby niezwiązanej z żadną ze stron. Podobnie, jak w przypadku szacowania odwoławczego w przypadku szkód wyrządzonych przez zwierzynę łowną.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektowane rozporządzenie ma na celu wprowadzenie usprawnień w prowadzeniu postępowań dotyczących przyznawania i wypłaty odszkodowań, a także wprowadzenie zmian do przepisów, które podczas stosowania okazały się nieprecyzyjne lub niepotrzebne.
Wśród zaproponowanych zmian rozszerzono i doprecyzowano możliwość stosowania telefonicznego ustalania terminu oględzin. Dotychczasowe zapisy wiązały się z koniecznością
wysłania zawiadomienia na ok. 3 tygodnie przed wyznaczonym terminem i uniemożliwiały łączenie wyjazdów generując dodatkowe koszty administracyjne, a także nie uwzględniały możliwości zmiany czy też odwołania terminu oględzin. Wskazano również na terminy zgłoszenia szkód:
- szkody wyrządzone w odniesieniu do zwierząt, w pasiece albo w budowli stawów rybnych w gospodarstwie rybackim składamy wniosek lub zgłaszamy szkodę telefonicznie w terminie 2 dni roboczych od dnia jej stwierdzenia w przypadku szkody wyrządzonej w odniesieniu do zwierząt albo budowli stawów rybnych lub 7 dni od stwierdzenia w przypadku szkody w pasiece;
- szkody w plonach na użytkach zielonych zgłaszane będą w terminie umożliwiającym dokonanie szacowania, nie wcześniej niż 40 dni i nie później niż 14 dni przed planowanym rozpoczęciem zbioru,
- szkody w uprawach lub płodach rolnych dokonujemy w terminie umożliwiającym szacowania, nie później niż w okresie zbioru danego gatunku roślin w danym regionie zgodnym z uchwałą sejmiku województwa w sprawie terminu zakończenia okresów zbiorów roślin uprawnych w danym województwie,
- w przypadku innych szkód oraz szkód innych niż wyrządzonej w drzewach nie owocowych termin zgłoszenia szkody to 30 dni od jej zgłoszenia,
- a szkody w drzewostanach, zadrzewieniach i pojedynczych drzewach nie owocowych w terminie 6 miesięcy.
Doprecyzowano również obligatoryjne załączniki do wniosku, w tym jaki dokument najlepiej potwierdza prawo własności mienia. I tak poszkodowany zobowiązany zostanie do przedłożenia wypisu z księgi wieczystej, albo jeżeli dana nieruchomość nie posiada księgi wieczystej – aktualnego, nie starszego niż rok od dnia złożenie wniosku, wypisu z rejestru gruntów wraz z podpisanym oświadczeniem poszkodowanego potwierdzającym aktualność złożonego dokumentu. Zdaniem WIR wypis z księgi wieczystej jest dokumentem niepotrzebnym, gdyż naszym zdaniem wystarczającym byłoby złożenie oświadczenia poszkodowanego z informacją dotyczącą numeru księgi wieczystej. Natomiast pracownik weryfikujący wniosek powinien mieć możliwość korzystania z platformy zasobów geodezyjnych poprzez dostęp do Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach, co usprawniłoby proces weryfikacji wniosków i odciążyło rolnika z konieczności składania wielu załączników, a więc i możliwości popełnienia błędu.
Oprócz tego do wniosku będzie trzeba załączyć fragment/ kopię mapy, w szczególności mapy ewidencyjnej, obrazującej lokalizację szkody, co pozwoli na lepsze przygotowanie się do oględzin, a w przypadku mapy ewidencyjnej również wskaże, gdzie na nieruchomości znajdują się np. łąki, grunty orne, pastwiska, lasy, sady, czy nieużytki i ułatwi oszacowanie szkody.
Ponadto w zmianach doprecyzowano również oświadczenie poszkodowanego, że zwierzę będące przedmiotem szkody jest własnością poszkodowanego, które dotyczy zwierząt innych niż zwierzęta gospodarskie. Natomiast, aby uniknąć konfliktów komu należne jest odszkodowanie konieczne będzie przedłożenie zgody właściciela gruntu na pobranie odszkodowania przez korzystającego gospodarczo z gruntu, w przypadku gdy złożone dokumenty tego nie precyzują, a więc na przykład jeżeli umowa dzierżawy nie posiada właściwych zapisów.
Zmiana dotyczy również rozszerzenia katalogu możliwej do przedłożenia dokumentacji, w przypadku szkody dot. zwierząt gospodarskich, które nie wymagają rejestracji, w związku z czym umożliwiono przedłożenie również innej dokumentacji potwierdzającej legalność chowu lub hodowli.
Wniosek zgodnie z projektem powinien zostać sporządzony w wersji papierowej i opatrzony własnoręcznym podpisem lub sporządzony w postaci elektronicznej i podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Zdaniem WIR powinna być dopuszczona możliwość złożenia wniosku o szacowanie również elektronicznie skanem, co rozpoczęłoby już proces szacowania. Następnie wniosek w postaci papierowej zostałby przekazany przez osobę poszkodowaną w wersji papierowej w dniu oględzin i szacowania szkody. Projekt rozporządzenia uwzględnia również uzgodnienie z poszkodowanym terminu oględzin szkody również telefonicznie, a poszkodowany jest zobowiązany do potwierdzenia zaproponowanego terminu na piśmie lub telefonicznie, nie później niż 2 dni robocze przed zaproponowanym terminem. Z rozmowy tej pracownik musi sporządzić odpowiednią adnotację lub notatkę służbową. Poszkodowany jest zobowiązany do uczestniczenia w oględzinach lub szacowaniu, jeżeli będzie to niemożliwe z przyczyn nadzwyczajnego wydarzenia będzie zobowiązany do złożenia dokumentów potwierdzających ten fakt w terminie 7 dni od ustalonego terminu. W przypadku nieuzasadnionej nieobecności właściwy organ zawiadamia pisemnie o odstąpieniu od szacowania oraz zwraca wniosek. Podczas czynności związanych ze zgłaszaniem, oględzinami i szacowaniem szkody, poszkodowanego może reprezentować pełnomocnik.
Projektowane rozporządzenie wprowadza możliwość pozostawienia wniosku bez rozpoznania w przypadku, gdy wniosek został złożony po upływie terminu na jego złożenie lub w przypadku nieuzupełnienia braków w terminie.
Zaproponowane zmiany obejmują również sytuacje, w których dokonanie oględzin w terminie 30 dni może być niemożliwe do wykonania ze względu na warunki pogodowe, co umożliwia organom przesunięcie terminu oględzin do czasu ustania niesprzyjających warunków pogodowych, wykraczający poza wskazany w rozporządzeniu 30-dniowy termin.
Wprowadzone zmiany w projektowanym rozporządzeniu należy uznać za właściwe, pod kątem doprecyzowania czy też uzupełnienia działań samych oględzin i szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową. Jednakże rolnicy oczekują niezwłocznych działań, które doprowadzą do możliwości wypłat odszkodowań za szkody wyrządzone przez ptaki w uprawach, płodach rolnych obraz w gospodarstwach rybackich, gdyż ich poziom rośnie z roku na rok. Rozszerzenie odpowiedzialności Skarbu Państwa w tej kwestii jest niezbędne, na co Wielkopolska Izba Rolnicza wielokrotnie zwracała uwagę w swoich pismach i stanowiskach.
Barbara Idczak
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
